Ja rozpoznać lasy naturalne, które pozytywnie wpływają na lokalny klimat, pomagając w walce z jego ocieplaniem oraz są ostoją chronionych i zagrożonych gatunków grzybów, roślin i zwierząt? Elementów, po których rozpoznaje się naturalność lasu, lub stopień naturalności (a są różne kilkustopniowe skale) jest wiele. Przyjrzymy się trzem najważniejszym.
Różnorodność wiekowa
W lesie naturalnym występuje cały przekrój wiekowy drzew i krzewów. Spotkamy tu zarówno roczne, kilkuletnie, kilkunasto, jak i kilkudziesięcioletnie okazy. Drzewa w lesie naturalnym są więc we wszystkich fazach fizjologicznego rozwoju. Warto zaznaczyć, że najdłuższy czas dorosłości drzewa trwa setki lat – 100–200, okres starzenia się to kolejne 100–200, a faza umierania jest rozciągnięta w czasie i trwa dziesiątki lub setki lat.
Różnorodność wiekową rozróżnia się z kolei po ich grubości. Czym większy obwód, tym zazwyczaj starsze drzewo (są oczywiście wyjątki).
Martwe drewno
Martwe drewno to kolejny element wskazujący na naturalność lasu. Nikt bowiem z takiego obszaru nie wywozi martwych okazów. Powalone drzewa rozkładają się dzięki działalności żywych organizmów – od bakterii, poprzez grzyby, owady, ptaki, ssaki, a nawet przy pomocy porostów, mchów i innych roślin. Wiele z nich jest wręcz uzależniona od martwego drewna – jak np. chrząszcze saproksyliczne.
Proces rozkładu drewna może trwać nawet setki lat. Zależy to od strefy geograficznej, lokalnego klimatu, siedliska, typu lasu, gatunku drzewa.
Co ciekawe – w lasach tropikalnych praktycznie nie ma martwego drewna. Jego rozkład przebiega tu bardzo szybko. Sprzyjają temu klimat i wilgotność powietrza do 80% oraz różnorodność i liczność organizmów żywiących się drewnem.
Obecność człowieka
Brak wpływu człowieka na przyrodę to kolejna cecha lasów naturalnych. Tym mianem określa się m.in. brak infrastruktury antropogenicznej, takiej jak zabudowa, szlaki komunikacyjne (jezdne, publiczne, drogi leśne, linie kolejowe), a także innych działań wpływających na kształtowanie i zmianę w procesach przyrodniczych.
Dla ciekawostki – w Karkonoskim Parku Narodowym w celu zabrania martwych świerków utworzono 25 lat temu szlaki zrywkowe. Prowadzone przez lata badania pokazały, że są one destrukcyjne dla lasów. Szlaki zrywkowe poprzez odprowadzanie wód deszczowych i roztopowych pogłębiały się do tego stopnia, że procesu tego nie była już w stanie zatrzymać nawet sama przyroda.
Materiały od partnera – Fundacji Las Na Zawsze
